Luchtige zaken: de winst van verandering
Vannacht in mijn slaap werd ik plots overvallen. Er moet zoveel anders, maar ik heb geen idee hoe. Hoewel het vaak goed lijkt, kan het altijd beter. Maar hoe dat dan moet? Het lijken luchtige zaken, maar niets is minder waar. Ik neem u even mee…
Ik ben gewend aan mijn dagelijkse patronen, daar heb ik baat bij. Structuur is goed voor de mens, dus ook voor mij. Maar soms overvalt me een gevoel van zelfreflectie en dan weet ik dat het anders moet en dat dat niet vanzelf gaat. Ik moet er actief mee aan de slag.
Dat geldt ook voor COPD-patiënten die bij de huisarts komen en horen dat hun medicatie aangepast wordt vanwege nieuwe medische inzichten. De vertrouwde structuur van bijvoorbeeld een rode en een gele inhalator komt te vervallen en wordt in een keer een groene. Patiënten vragen zich af: wil ik dat wel en is die verandering ook goed voor mij? Zij voelen zich onrustig en weten niet goed wat ervan te vinden, want ze missen de medische kennis.
Patiënten moeten op hun huisarts vertrouwen, maar het is lastig, ronduit moeilijk zelfs, om te stoppen met iets wat ze al vijftien jaar gewend zijn en waarvan gedacht werd dat dat het beste was. Het is belangrijk om dit open en eerlijk met elkaar te bespreken en uit te leggen dat er nieuwe inzichten zijn die het mogelijk maken de behandeling vanuit een ander perspectief te zien.
Ik bedenk me hoe het voor onszelf is als we iets moeten of willen veranderen wat we al jaren gewend zijn. Maar als we de verandering zelf willen, dan is het anders dan wanneer deze wordt opgelegd. Dat is een stuk lastiger. Angst voor het onbekende maakt onbemind. Dat is ook voor patiënten zo: zij zijn bang voor klachten of een terugval.
Het is belangrijk te beseffen dat we mensen inzicht moeten geven in de winst van een bepaalde verandering. Dat vergt een goede uitleg over het werkingsmechanisme van de medicatie en het overbrengen van kennis op maat. Alleen dan kun je samen met een patiënt komen tot verandering en optimalisering van medicatie en zorg. Als dat naar tevredenheid lukt, dan is er winst voor de patiënt, de zorgverlener EN de gezondheidszorg.
Een voorbeeld uit mijn eigen praktijk: door meer tijd te nemen in het spreekuur en te investeren in werkelijke aandacht, kwam ik samen met een van mijn patiënten tot een gesprek over zijn ziekte (COPD). Door echt aandacht voor hem en zijn ziekte te hebben, begrepen we elkaar en konden we samen tot een nieuw zorgplan komen. Ik heb het gevoel dat dat een cruciaal moment was. We hadden elkaar echt nodig om samen te komen tot haalbare doelen, doelen waarin de patiënt zich kon vinden en die hem perspectief boden.
Deze patiënt heeft zijn nieuwe zorgplan goed opgepakt en gaat nu verder zonder Inhalatiecorticosteroïden, naar volle tevredenheid. De eerste weken heb ik met aandacht bij hem geïnformeerd hoe het ging en gaf ik hem de ruimte om mij te bellen of te mailen, zodat er geen reden was voor angst. Dit gaf hem rust en vertrouwen.
Mijn advies is om samen met je praktijkhouder regelmatig een medicatie review te doen voor de COPD patiënten. Om deze manier zorg je ervoor dat de patiënt altijd een behandeling op maat krijgt en niet onder- of over-behandeld wordt. Daarnaast is het belangrijk om tot heldere afspraken te komen om veranderingen in de zorg in het spreekuur te kunnen begeleiden. Zorg voor daadkracht. Hierdoor sta je sterk als zorgverlener, in dit geval de praktijkondersteuner, en kun je je werk goed doen. Dan is er sprake van een praktijkbrede samenwerking en samen dezelfde doelen tot een goede uitvoering brengen, met de patiënt als middelpunt.
Samen sterk en samen aan het werk om een optimale zorg te waarborgen, dat geeft meer lucht!
Adrie Schaap-de Jong, professional chronische zorg
