In de afgelopen (zeer warme) weken heb ik vaak moeten denken aan het woord ‘’community’’. Het is iets wat we waarschijnlijk allemaal in ons hebben, maar wat juist de afgelopen weken in deze (hopelijk post-) covid-periode extra belangrijk blijk te zijn. Wat is ‘’community’’ eigenlijk? Letterlijk betekent het: dienstverlening aan de gemeenschap zonder verdienste. Je inzetten voor een ander of een groep anderen. Een collega, familielid, buurman, een buurvrouw, vriend of zelfs onbekende.
Zelfreflectie
Kijkend naar mijn eigen community kan ik zeggen dat ik het er af en toe best druk mee heb, maar dat maakt niet dat ik het zou willen missen. Het is helend voor mijn gevoel van betrokkenheid en binding naar de mensen om mij heen. Ik probeer kritisch en oplettend te kijken waar nood is en waar ik mogelijk nodig ben. Zie dit niet te groot en buitenproportioneel, het zijn juist de kleine dingen die het 'm doen. Bijvoorbeeld die collega met een zieke echtgenoot: een kaartje doet zoveel goed. Een zieke collega in de huisartsengroep: bundel de krachten en regel een fruitmandje. Laat voelen dat je elkaar “ziet” en dat we elkaar nodig hebben om goed te kunnen functioneren. De afgelopen maanden waarin we noodgedwongen letterlijk afstand moesten nemen van veel dingen en elkaar, zijn uitermate geschikt om zelfreflectie te beoefenen en te beoordelen of je tevreden bent over jezelf.
Onmacht
Onmacht is een machtig wapen, veel patiënten hebben ermee te dealen op het moment. Ook daarin kan community juist het verschil maken. Gewoon even langs het laboratorium kan niet zomaar meer. Je moet eerst een afspraak maken. Hoe dan? Bij voorkeur digitaal, en dat is juist voor velen een brug te ver. Lang niet iedereen heeft iemand die kan helpen bij deze digitale activiteiten: formulieren worden per e-mail verstuurd en moeten wel meegenomen worden. Informeer of mensen beschikken over een printer, het is een kleine moeite om het formulier uit te printen en mee te geven.
Patiënten die tegen beter weten in de huisartsenpraktijk binnen lopen voor het maken van een afspraak of gewoon om even iets te vragen. Of samen komen, wat we gewend waren om te doen, alles is gebonden aan regels. Reflecteer en wees bewust van het verschil dat je kunt maken door vriendelijk te blijven en keer op keer uit te leggen wat de regels zijn, zonder te mopperen en irritatie op te wekken.
Alleen
Alleen is maar alleen en als je dan na bijvoorbeeld een heupoperatie uit het ziekenhuis komt en teruggeworpen wordt op jezelf, is het niet eenvoudig om goed voor jezelf te zorgen. Daar kan de thuiszorg hulp bieden of wellicht een lieve buur. Dat was ook het geval bij meneer W. en had niet in de laatste plaats met meneer zelf te maken. Een mopperende, geïrriteerde man die het idee heeft dat de hele wereld tegen hem is. Wij kennen elkaar al een tijdje en ik vind het erg lastig om hier goed mee om te gaan. Er ontstond een lastige situatie toen de buur hem niet meer wilde helpen. Zelf kon hij geen boodschappen meer doen dus er was geen eten meer in huis. Dit kon ik toch niet zo laten en ben direct op zoek gegaan naar een oplossing. Sociaal Welzijn is het toverwoord. Daar werken mensen met community, zij gaan hand in hand met een cliënt bekijken wat nodig is en lossen dit (bijna altijd) op. Heel fijn en iedereen weer tevreden.
Samen sterk
Probeer op de hoogte te zijn en blijven van alle sociale netwerken in de regio waarin je werkt en heb oog voor dit soort signalen tijdens je werk. Wel binnen je grenzen uiteraard, want niemand is gebaat bij overbelaste zorgverleners. Door om te zien naar elkaar en elkaar waar nodig de ruimte te gunnen of een hart onder de riem te steken ontstaat een mooiere wereld. Daar wil ik graag deel van uitmaken!
Adrie Schaap-de Jong, professional chronische zorg