Ik heb de zomer in mijn bol. En de terrassen zijn weer overvol. Wat ziet het er heerlijk uit buiten. De lente is goed op gang gekomen en is inmiddels overgegaan in de zomer. Warme dagen afgewisseld met fikse regenbuien zorgen voor een ontploffing van het groen om ons heen. En daar word ik blij van. Het staat voor een nieuwe start en voelt als verfrissing van natuur en omgeving. We kruipen langzaam uit ons veilige, beschermde hol en durven nu, inmiddels bijna allemaal gevaccineerd, op de fiets te stappen en er op uit te trekken. De campings in Nederland zijn overvol, er wordt massaal gerecreëerd in caravan en/of camper.
Stilstand is niet altijd achteruitgang
Als we iets geleerd hebben de afgelopen anderhalf jaar, is het wel om te genieten van het moment en het nu. De bladen staan er vol van. Er zijn boeken geschreven over de meditatieve weg er naar toe. En zo maar ineens was ik daar. Niks morgen en plannen maken. Vandaag moet ik het doen met de kennis van nu. Dat stelt ons in staat om per dag onze plannen aan te passen en te schakelen. Ik leer steeds beter niet te kijken naar wat er niet is of niet gaat, maar naar wat er wel is en wat juist goed gaat!
De dagelijkse praktijk
De COPD-patiënt weet niet hoe het morgen is. Afhankelijk van ziektelast en comorbiditeit is het per dag bekijken wat de mogelijkheden zijn. Denken in mogelijkheden en haalbare doelen maakt leven met een chronische ziekte een uitdaging in het omgaan met de ziekte op een positieve manier. Dat heeft invloed op mijn consultvoering. Het is aan ons om de patiënt inzicht te geven over COPD en de individuele ziektelast. En om de kracht van positief denken en handelen (gedoseerd) te benoemen en in te zetten. Denk daarbij aan mooie toepasbare psycho-, socio- en somatische tools, bijvoorbeeld het spinnenweb van Positieve Gezondheid. Als je kunt komen tot erkenning, acceptatie en motivatie, dan kun je mogelijkheden benutten en onmogelijkheden beperken, met inzet en ondersteuning van zelfmanagement bij een chronische ziekte. Chapeau!
Is dat alles?
‘Is alles dan weer mogelijk?’, hoor ik u denken. Ik denk dat we kunnen leren de lat niet bij ‘alles’ te leggen. Alles is veel en legt de lat te hoog. Ook voor iemand zonder COPD! Ontdek je grenzen op elk gebied en op elk moment in je leven, dan kun je binnen die grenzen je eigen situatie vormgeven en daar voldoening in vinden. Dat geeft duidelijkheid en uiteindelijk tevredenheid met een positieve mindset. Tevredenheid is een groot goed, zei mijn moeder vroeger altijd. Betekent dit dat je dus maar achterover moet leunen, en moet roeien met de riemen die je hebt? Niet helemaal. Je mag best achterover leunen, maar wel na gedane arbeid. Dus blijf actief betrokken bij je eigen situatie en zoek naar de mogelijkheden, binnen je grenzen van kunnen. Als je zelf begrijpt hoe dit bij jou werkt, kun je er zijn voor die ander, de patiënt die tegenover jou zit. Jouw begrip en positieve aandacht geven vertrouwen, waardoor therapietrouw en zelfmanagement een goede voedingsbodem hebben.
Zelfzorg met hulp
Nu ik zo lekker op dreef ben, ga ik nog even door op zelfmanagement. Om dit te kunnen vormgeven zijn verschillende formats beschikbaar. Kijk eens samen met de patiënt naar het longaanval-actieplan. Het is een mooie tool om inzichtelijk te krijgen wat de ernst en handelingsvoorwaarde voor de individuele patiënt is. Dat kan gaan over medicatiegebruik, extra inzet of juist afbouwen, maar ook over de alarmfase (wanneer trek ik aan de bel?).
Samen sterk
Vertrouwen hebben en geven maakt onze zorg breder en completer voor de patiënt. Dan springt het licht op groen naar een leuker leven.
Adrie Schaap-de Jong, professional chronische zorg