Ik betrap mijzelf erop dat het voor mij een deel van het leven is. Af en toe de zaken over een andere boeg gooien om te onderzoeken of dat beter werkt, meer resultaat geeft, meer tevredenheid en werkplezier. Zo ben ik momenteel bezig met diverse scholingen en één daarvan gaat over inhalatie-instructie en inhalatorkeuze bij de juiste medicatie. Ik sta erop dat al mijn patiënten met astma en COPD hun inhaler meenemen naar de afspraak om te kunnen laten zien hoe zij deze gebruiken. Daarbij laat ik door de nieuwe maatregelen het blazen en inhaleren achterwege…
Zelf uitleggen
Patiënten kunnen dikwijls goed uitleggen hoe hun inhalator werkt en of ze er baat bij hebben. Ik meet dit vervolgens door de verschillende vragenlijsten door te nemen: MRC, ACQ en CCQ. Er ontstaat dan een redelijk beeld van het gebruik en effect van de luchtwegmedicatie. Soms kom ik erachter dat iemand niet therapietrouw is. Het is een uitdaging om te achterhalen waarom, want therapietrouw kan diverse oorzaken hebben.
Geduld
Laatst zag ik een patiënt uit Syrië. Mevrouw kwam samen met haar echtgenoot op mijn spreekuur met mogelijk astma. Vorig jaar zijn ze verhuisd naar Nederland. Ogenschijnlijk waren het ontspannen, vriendelijke mensen met wie het goed ging! De waarheid was echter dat de vrouw het ontzettend benauwd had. Ik heb met veel geduld en Google Translate kunnen achterhalen dat ze inderdaad bekend is met astma en daar ooit luchtwegmedicatie voor gebruikte. In Nederland is ze daarmee gestopt, omdat zij er naar eigen zeggen van aankwam in gewicht.
Rust en ruimte
Ik had gelukkig ruim de tijd ingepland voor deze afspraak, waardoor ik in alle rust kon luisteren en een spirometrie kon afnemen (vóór corona). Na de reversibiliteitstest zag ik een totaal andere dame, blij en letterlijk opgelucht. De salbutamol had wonderen verricht, mevrouw was mij zeer dankbaar! De Fev1 was pre 38% en post 98%, begrijpelijk dat het een wereld van verschil ten positieve teweegbracht.
Uitleg
Dan komt het erop aan dat je kunt uitleggen waarom het belangrijk is om de (opnieuw voorgeschreven) luchtwegmedicatie trouw te blijven gebruiken. Op zo’n moment gooi ik het over een andere boeg en heb ik het gevoel helemaal opnieuw te moeten beginnen. En dat moet ook! Terug naar af: starten bij het begin en stap voor stap uitleggen en weer herhalen, voor laten doen en herhalen. Uiteindelijk waren we alle drie tevreden en had ik er vertrouwen in dat mevrouw haar medicatie zou gaan gebruiken. Inmiddels heb ik haar teruggezien en ik kan zeggen: het gaat goed. En niet geheel onbelangrijk… ze is niet aangekomen in gewicht!
Belang van luisteren
Het is voor de patiënt erg belangrijk dat deze zich gehoord voelt en met vertrouwen bij je terugkomt. Het belang van de behandeling moet voor de patiënt helder en inzichtelijk zijn. Dat is een behoorlijke uitdaging als er sprake is van een forse taalbarrière en cultuurverschillen. Zo sta je ieder dag bij iedere patiënt weer voor een nieuwe uitdaging en mag je steeds opnieuw beginnen. Want in het heden ligt een deel van het verleden en dat heden neem je mee naar morgen.
Adrie Schaap-de Jong, professional chronische zorg