Op het moment van schrijven verkeer ik me in een gelukkige positie, namelijk die van mijn reis door Thailand. Momenteel verblijf ik op Koh Tao, een klein eiland in het zuiden.
Ik ben op reis met mijn gezin. We zijn gestart in Bangkok, daarna met de nachttrein naar het noorden gereisd en vanaf daar met een binnenlandse vlucht naar het zuiden gegaan. We gaan varend weer richting het vasteland en dan het laatste stuk met een minibus naar Bangkok. Vervolgens gaan we terug naar Nederland om dan direct in het Sint- en kerstgevoel te stappen. Het lijkt heel onwaarschijnlijk, als je je bedenkt dat het hier gemiddeld 34 graden is en wij nu nog een volkomen zomers gevoel hebben.
In de praktijk staat de maand november in het teken van positieve gezondheid. We volgen met diverse andere praktijken een drietal scholingen om getraind te worden in het bewuster ingaan op en omgaan met de zorgvraag van onze patiënten. Zorg op maat proberen te leveren met de intentie het werkelijke probleem achter lichamelijke, sociale en psychische problematiek helder te krijgen en zelfinzicht te stimuleren.
Ik was begin van de maand op bezoek bij een bedrijf in Warmenhuizen, een leverancier van groente en fruit voor een grote bekende supermarkt. Prachtig om te zien wat een goed geoliede machine dat bedrijf is. Alle groente en fruit wordt met zorg schoongemaakt, gewassen en gedroogd. Een stuk fruit gaat misschien wel in een snelle centrifuge, maar bijvoorbeeld de bladspinazie wordt koninklijk droog geschommeld om de blaadjes niet te kneuzen.
Ik zag overeenkomsten met mijn werk in de zorg. Ook hier was de intentie om goede zorg te leveren en een ‘gezond’ eindproduct in de winkel te krijgen. Met één groot verschil: hier start de goede zorg vanaf het begin van de productie!
Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Uit onderzoek blijkt dat een goed netwerk en voldoende zorg om je heen, van een woongemeenschap en buren tot familie en vrienden, erg belangrijk is. Misschien wel het sleutelwoord.
Op het Japanse eiland Okinawa worden de mensen gezond oud. Sterke sociale netwerken en goed eten zouden daarvan de reden kunnen zijn. Zou het zo zijn dat wij dat een beetje zijn kwijtgeraakt? En is het onze taak in de huisartsenzorg om dit verstoorde evenwicht vanaf de achterkant van het probleem te herstellen? Kunnen we dat überhaupt herstellen? Hoe gaan we werken aan een groter zelfmanagement vanaf het begin, betere zorg voor onszelf? Hoe kunnen we de verantwoording nemen voor eigen omstandigheden binnen een gezond sociaal netwerk?
Dat dit op veel meer plekken in de wereld nodig is, zie ik ook hier in Thailand. Er is ook hier een toenemend aantal mensen met overgewicht en diabetes. De toenemende economie heeft een keerzijde voor de gezondheid. Echter zijn de sociale netwerken beter. Families pakken de zorg op voor elkaar in gezinnen rondom kinderen, zieken en kwetsbare ouderen. Geen verzorgingshuishuizen, maar allemaal bij elkaar wonende families waardoor er altijd iemand aanwezig is voor kinderopvang, maar ook voor de ouderen.
Thailand heeft een goede zorgstandaard die voor de meeste Thaise burgers bereikbaar is en ook wordt gebruikt. Er zijn voldoende goede ziekenhuizen. De nadelen in vergelijking met ons land zijn lange wachttijden en verouderde apparatuur. Er zijn geen scootmobielen, trapliften en andere luxe oplossingen, er wordt gezorgd voor voldoende aanpassing binnen de mogelijkheden, waardoor mensen elkaar helpen en kunnen doorgaan binnen hun sociale leven en netwerk. Mensen werken door, ondanks leeftijd en handicaps, maar wel binnen de mogelijkheden. Ik heb een lieve, kleine oude dame van 85 gesproken tijdens mijn trektocht door de bergen. Door het werken op haar eigen landje in de bergen liep ze helemaal krom. Op het eerste oog zielig, maar ze leefde opgewekt en werkte positief mee binnen het huishouden in de hutten op haar berg. Positief en vriendelijk lachend liep ze in alle vroegte op haar blote voeten door het veld om groente te plukken. Niet uitgeschakeld en opzijgeschoven, maar betrokken en nodig binnen haar familie.
‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf.’ Mijn missie is om dit heel serieus te nemen en dit van jongs af aan in de samenleving te normaliseren. Kinderen opvoeden met eigen verantwoording en oog voor de ander als richtlijnen. Zorg op maat vanaf de eerste stap. Stoppen met de curlingmaatschappij richting kinderen, maar ook richting de ouderen en kwetsbaren. Zelfzorg gaat samen met gezonde voeding en je bewegen, binnen een goed sociaal netwerk. We hebben gelukkig veel rechten en daar ben ik trots op. Maar om het te behouden moet het roer om, mijns inziens vanaf het begin!
Laat de reis naar positieve gezondheid maar beginnen!
Adrie Schaap-de Jong
Professional chronische zorg