Afgelopen maand kon je het meemaken: vallende sterren aan de hemel. Het was een mooie, heldere, nachtblauwe lucht met heel veel twinkelende, stralende puntjes na een heerlijke warme dag. Bijna te mooi om waar te zijn. En als je geluk hebt, zie je een ster vallen. Een bijzonder fenomeen. Als je zo’n ster ziet vallen, mag je een wens doen. Op dat moment ben ik waar ik wil zijn. Wat heb jij te wensen? Waar ligt je diepste verlangen? Heb je het geduld om te wachten, op die ene vallende ster? Heb je het geduld om, omhoog, vooruit, naast je, maar ook achterom te kijken? Wat zijn je hoogte- en je dieptepunten? Waren er leermomenten? Wat is er te wensen? Ben je een ster die viel en weer is opgestaan, waar dromen zijn uitgekomen of nog bestaan? Hoe kijk je naar je eigen levenspad? Dit maakt namelijk ook hoe je naar een ander kijkt en waar je vermogen tot empathie ligt.
Kwetsbaar
Wat is eigenlijk kwetsbaar, en wanneer ben je kwetsbaar? In de praktijk geven we onze kwetsbare patiënten episode A05, algehele achteruitgang. Dat staat voor die patiënt die kwetsbaar is door lichamelijke en/of geestelijke achteruitgang. Zorg is dan nodig, in de vorm van een team dat uitzoekt en bewaakt hoe de juiste zorg op de juiste plaats gegeven kan worden. Het vak van huisartsen en POH is zo oneindig breed. Er komt zo veel meer bij kijken dan alleen die korte contacten, met al dan niet een diagnose, verwijzing of behandeling. Veel vaker is het zoeken naar de juiste balans. Zorg op maat, voor de kwetsbare oudere, onder andere met diabetes. Is er iemand die de zorg waarborgt, een partner of andere familie? Juist bij het hebben van diabetes is het belangrijk dat iemand kan monitoren als de persoon in kwestie dat zelf niet meer kan. Insuline spuiten is niet zonder gevaar. En daarbij ligt valgevaar op de loer als mensen minder gaan eten en wankel ter been worden.
Alarmbellen
Afgelopen week deed ik een huisbezoek bij een, tot voor kort, kwieke heer. Hij is afgelopen week achterovergevallen en nu erg angstig om weer te vallen. Hij heeft overal spierpijn en is erg onzeker. Deze meneer spuit eenmaal per dag insuline en heeft in verband met een zeer hoog risico, ook een SGLT2-remmer. Het controleren doet hij tegenwoordig niet zo geregeld meer, en cognitief lijkt er ook wat gaande te zijn. In gesprek met zijn echtgenote begreep ik ook dat hij bijna niet meer eet, in verband met verminderde eetlust. Hier rinkelen alarmbellen bij mij. Ik ben erheen gegaan om alles te bespreken en de medicatie zodanig bij te stellen dat het hypogevaar minimaal is. We hebben tevens allerlei andere zaken besproken, zoals looptraining met fysiotherapie. Ook is er een diëtiste ingeschakeld om eventuele voeding aan te vullen. Besproken wat de mogelijkheden van extra hulp door thuiszorg zijn. En uiteindelijk kwamen er zelfs behandelwensen aan bod. Het werd een open en eerlijk gesprek over alle omstandigheden en wat wij als huisarts en POH daarin kunnen betekenen.
Tevreden ging ik de deur uit, met een gevoel van rust en duidelijkheid. Zo zie je maar weer dat je er niet alleen bent voor je medische kennis, maar sociaal is minstens zo belangrijk met daarbij het inschatten van het risico dat iemand loopt.
Mooie rol
Er ligt een mooie rol voor ons. Signaleer hoe het gaat, blijf alert op de ingestelde behandeling en of deze nog steeds op maat is. En ga ook het gesprek aan. Je kunt iets onder de aandacht brengen waar mensen soms nog niet aan gedacht hebben. Dan wordt een vallende ster een opgevangen ster, die weer kan stralen door een mooi netwerk van professionele, lieve en betrokken mensen om je heen! Wat heb je dan nog te wensen!
Adrie Schaap-de Jong
Professional chronische zorg