Er staan geen vaste computers meer, er is geen vaste telefoon of receptie en er zijn geen doktersassistentes meer. Het is wel even wennen als je de praktijk van Westerdokters binnenkomt. Op de vraag waarom hij de praktijk heeft gedigitaliseerd, zegt Ilić: “De wereld is veranderd. Als we kijken naar hoe de maatschappij tegenwoordig functioneert, valt op dat de zorg nog heel ouderwets georganiseerd is. Het heeft nog veel weg van hoe de bankwereld werkte in de jaren ’80. Ik heb vooral naar de ontwikkelingen om me heen gekeken en heb geprobeerd dat de zorg in te brengen.” Patiënten kunnen nu dan ook alles via internet regelen. De praktijk maakt gebruik van een webapplicatie waar nieuwe patiënten zich kunnen aanmelden, en bestaande patiënten een afspraak kunnen inplannen en een herhaalrecept kunnen aanvragen. Maar via deze webapplicatie kunnen patiënten ook chatten met de huisarts, of een e-consult doen. “Het is ook mogelijk online onderzoeksuitslagen op te vragen en foto’s of video’s in te sturen. Die worden dan door ons bekeken en beoordeeld.”
Het grote onbekende
Door veel van de zorg online te regelen en ook consulten online te doen, is bijvoorbeeld een receptie overbodig geworden. “We hebben dan ook geen doktersassistente meer.” Paradoxaal genoeg geeft Ilić aan dat de digitalisering ervoor zorgt dat het daadwerkelijke werk van de dokter meer lijkt op hoe het vroeger ging. Hij doet weer veel meer zelf, zoals het uitspuiten van oren van patiënten, maar ook het begeleiden van patiënten met diabetes. “Mijn werkplezier is hierdoor veel groter geworden.” Uiteraard kent deze manier van werken ook zijn nadelen. Maar Ilić lijkt dat vooral als een uitdaging te zien. “Innoveren en veranderen betekent dat je in het grote onbekende komt. Per dag kan er iets zijn wat het systeem in de war brengt.” Het wegvallen van het internet is daar een voorbeeld van. “Dat is niet handig in een internetpraktijk”, zegt hij lachend. “Hier moet je wel rekening mee houden en je moet dan ook continu klaar staan om dat soort problemen aan te pakken. Maar daar leren we erg veel van, vooral wat wel en wat niet werkt.”
De grootste aanpassing was volgens Ilić wel het veranderen van mindset: “Als dokter moet je deze manier van werken echt willen. Digitalisering inzetten maar daarnaast vasthouden aan het standaard huisartsenmodel werkt niet. Je moet er echt van overtuigd zijn dat je zo wilt werken.” Maar ook voor patiënten is het wennen. “Wij proberen onze patiënten volledig te betrekken bij de digitalisering. Dat betekent dat we hen leren het internet goed te gebruiken. We weten vanuit onderzoek dat tachtig procent van de patiënten eerst Google raadpleegt voor ze naar de dokter gaan; alles is tegenwoordig op internet te vinden. De tijd dat patiënten de huisarts als een soort alwetende sjamaan zagen, is niet meer. Dat verandert mijn rol als huisarts. Patiënten komen tegenwoordig meer om te toetsen of zij de juiste conclusie hebben getrokken uit wat ze hebben gevonden op internet. Daarom begeleiden we onze patiënten bij het zoeken naar informatie en bespreken we samen wat ze gevonden hebben. Ook nemen we door wat de betrouwbare websites zijn.”
Tachtigplussers
De patiënten in de praktijk van Ilić zijn erg te spreken over deze manier van werken. Er zijn wel mensen overgestapt naar een andere praktijk door deze verandering, maar dat aantal is verwaarloosbaar volgens de huisarts. En dat zijn, in tegenstelling tot wat je misschien zou denken, niet alleen maar oudere patiënten. Ilić: “Je zult ervan versteld staan hoeveel tachtigplussers heel graag internetten!” En wie denkt dat een digitale praktijk onpersoonlijk is, heeft het mis. “In mijn ogen is het juist intiemer geworden. Doordat we door de digitalisering zoveel meer tijd hebben gekregen, nemen we bijvoorbeeld zelf de telefoon aan. Er staat niets meer tussen de patiënt en de dokter.”
Digitalisering is een gereedschap
In Amsterdam zijn er nu twee locaties die op deze manier werken, maar ook elders in Nederland is de digitale huisartsenpraktijk uitgerold. “In januari is een praktijk in Noord-Brabant op deze manier gaan werken en in september is een praktijk in Drenthe gestart. Voor de collega’s die geïnteresseerd zijn in deze manier van werken zou ik willen zeggen: je moet wel begrijpen waarom je het wilt doen. Het is niet alleen maar digitaliseren, het is een heel andere manier van werken waarbij de digitalisering een gereedschap is. Persoonlijk denk ik dat het huidige model van werken niet toekomstbestendig is, onder andere omdat het veel personeel vereist. En dat personeel is er momenteel niet. We moeten dus wel iets veranderen.”